Het negen-maanden-project & risicomanagement

Er worden iedere dag honderdduizenden kinderen geboren over de hele wereld. Ik heb het geluk dat ik geboren ben in een deel van de wereld waar het meer dan goed is geregeld en dat hier ook mijn baby ter wereld zal komen. Nederland heeft een van de beste zorgstelsels ter wereld. De randvoorwaarden voor een gezonde baby zijn hiermee dan ook prima voor elkaar.

Toch gelden tijdens deze negen maanden allerlei expliciete en impliciete regels om zoveel mogelijk risico’s uit te sluiten. Er zijn een paar richtlijnen vastgesteld die formeel vanuit de verloskundige worden medegedeeld. Het overgrote deel komt echter vanuit mijn omgeving en internet.

Tijdens het eerste trimester vond ik de vele richtlijnen op internet bijzonder vervelend en maakte dit mij onzeker. Naast je hele fysieke transformatie kom je in een nieuwe wereld waar veel ongeschreven regels gelden waar je nog nooit van hebt gehoord.

Voeding

Een mooi gebied hierin is het vermijden van risico’s in je voeding. Vóór de zwangerschap vertrouw je blindelings op de kwaliteitsnormen binnen de horeca en supermarkten. Ga je tijdens de zwangerschap echter onderzoeken wat nu beter niet kan worden genuttigd, dan beland je in een onoverzichtelijke, enorm lange lijst met allerlei handreikingen en uitzonderingen.

Natuurlijk staat de wetenschappelijk bewezen negatieve invloed van alcohol en roken tijdens de zwangerschap buiten kijf. Ook van rauw vlees en rauwe eieren zijn de risico’s bekend. Maar daarna varieert het van vacuüm verpakte zalm tot salami tot paté tot kaneel en basilicum. Sommige zaken worden uit voorzorg helemaal afgeraden, voor andere producten worden de toegestane hoeveelheden, kerntemperaturen of maximum bewaarperiodes vermeld.

Het bijzondere hieraan is dat de risico’s vaak niet in verhouding staan tot de hoeveelheid aandacht op internet en kritische blikken in de nabije omgeving. Een voorbeeld hiervan zijn zachtgekookte eieren. Dit wordt afgeraden vanwege de kans op salmonellabesmetting. De kans dat je een ei met salmonella hebt, is echter 1 op 20.000, oftewel 0,005%. Mocht je besmet raken, dan wordt in de meeste gevallen alleen de moeder ziek.

Met een beetje gezond verstand beschouw je deze risico’s als verwaarloosbaar en ga je hier geen mitigerende maatregelen op nemen in je project. Ik fiets tenslotte ook niet met een helm op naar de supermarkt. Toch voelt het anders wanneer je zwanger bent. Neem je bewust een risico op een ziek kind, omdat jij per se wilt genieten van een zachtgekookt ei? En durf je ook in gezelschap te zeggen dat jij gewoon een zachtgekookt ei wilt hebben?

Activiteiten

Naast voedsel gelden ook voorschriften voor correct gordelgebruik en zithouding in de auto. Bepaalde (bal)sporten mag je al snel niet meer uitoefenen. Ook rondom saunabezoek en bubbelbaden gelden allerhande regels die verschillen naarmate de zwangerschap vordert. Zo vermelden ook alle organisaties van de Nieuwjaarsduik dat de duik niet geschikt is voor zwangeren (na overleg overigens toch gedaan!).

Wetenschappelijke basis

Het bijzondere hieraan is dat vaak niet eens duidelijk is om welk risico het gaat. Het is onmogelijk om te onderzoeken wat de effecten zijn op (menselijke) zwangerschap, in ieder geval vanuit ethisch perspectief. Ook is het vaak onmogelijk met zekerheid te achterhalen welke voeding of welke activiteit heeft geleid tot complicaties, omdat je simpelweg het eindproduct pas na negen maanden kunt controleren en andere invloeden moeilijk kunt uitsluiten.

Overigens blijft één factor opvallend vaak onderbelicht op informatiesites en in boeken. Waar toevallig wel veel onderzoek naar is gedaan en waar de gevolgen van bekend zijn: stress. Baby’s die tijdens de zwangerschap zijn blootgesteld aan stress, zijn mentaal en motorisch minder ontwikkeld. Ook is er een relatie met laag geboortegewicht en vroeggeboorte. Zelfs milde stress blijkt al meetbaar bij pasgeborenen. Wellicht is hier minder aandacht voor, omdat het makkelijker is een (rauwe melk) kaasplankje te laten staan dan de hardnekkige problemen omtrent stress aan te pakken.

Moraal van het verhaal: minder focus op de risico’s van het eten van zachtgekookte eieren en meer focus op ontspanning en mentale rust gedurende deze periode. Dit levert waarschijnlijk veel meer gezonde eindproducten op, rond de 9 maanden eerder gestelde deadline, dan een krampachtig aangepast dieet.

Mijn project heb ik inmiddels met succes afgerond, onze kerngezonde dochter is inmiddels geboren.