Agile In Name Only?!

Maar net als met benaderingen zoals Prince2 kun je de plank misslaan als je niet oppast. Dan ontstaat een implementatie die niet in lijn is met het gedachtengoed: “Agile In Name Only”. In de praktijk zien we een aantal veel voorkomende valkuilen.

Agile als de magische oplossing

Vaak wordt Agile gezien als de oplossing voor veel problemen in de huidige voortbrenging. Maar als de huidige processen niet goed lopen en de governance niet goed is ingericht kan dat ook betekenen dat de organisatie niet in staat is geweest om dit soort belangrijke operationele zaken op orde te krijgen. En ook met Agile is het van cruciaal belang dat deze zaken goed zijn ingeregeld. Een Agile implementatie loopt anders bijna gegarandeerd vast op dezelfde punten als het huidige voortbrengingsproces. Het is dan ook van belang deze knelpunten eerst helder te hebben en zo nodig te adresseren voordat er nog een verandering bovenop komt.

Agile als methode

De implementatie van Agile wordt soms aangevlogen als de implementatie van een methodiek. Dat betekent de introductie van sjablonen, processen, procedures en ondersteunende tooling zoals voor het sturen en beheren van een backlog. Natuurlijk is het goed om deze te hebben maar het belangrijkste is de “mindset” van de mensen die ermee moeten werken. Dat betekent dat ze moeten begrijpen wat er van iedereen verwacht wordt en wat de gedachte van Agile inhoudt. Wat in de praktijk lastig blijkt is het volgen van de eerste stelling uit het Agile Manifesto: “Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen”. Een implementatie project vergeet vaak deze zachte kant, die is lastiger meetbaar te maken zodat het project vroegtijdig “succesvol” wordt afgerond. Het wat langduriger inzetten van Agile coaches is een oplossing die organisaties voor deze valkuil kan behoeden.

Agile op de werkvloer

Agile wordt in het team dat software ontwikkelt ingezet, de jonge garde is snel met het adopteren van de nieuwe denkwijze. In de hogere lagen van de organisatie met meer oud-gedienden heeft men weinig besef dat Agile ook voor hen een verandering betekent. Daardoor kan de product owner rol niet (goed) worden ingevuld. De business is niet echt aan boord en het ontbreekt aan top-level commitment. Soms werkt de bovenlaag zelfs nog volgens waterval met requirements documenten en harde deadlines in combinatie met een vaste scope. Deze typische valkuil is oplosbaar als Agile niet alleen van onderop komt maar ook een paar stevige sponsors kent in de hogere echelons. En zoals met veel grote wijzigingen: doorzetten en geduld zijn belangrijke succesfactoren.

Agile eilandjes

Bij grote organisaties zie je vaak dat er meerdere teams Agile werken. Elk team volledig conform het Agile gedachtengoed maar het geheel sluit niet goed op elkaar aan. In de beginperiode van Agile is men klein begonnen en heeft het gedachtengoed gaandeweg op meer plekken post gevat. Helaas vergt een wat omvangrijkere organisatie meer coördinatie en samenhang in het geheel. Daarom is er iets extra’s nodig om de verschillende delen als geheel te laten samenwerken, en dat wordt vaak vergeten. Er zijn meerdere praktijkoplossingen voor deze valkuil, onder de noemer Enterprise Agile. Een goed voorbeeld is het Scaled Agile Framework (SAFe), dat de uitdagingen van grootschalig Agile adresseert op basis van best practices.

Agile als excuus

Als mensen zich gaan verschuilen achter Agile om dingen niet meer te hoeven doen, dan ontbreken een aantal belangrijke deliverables of zijn onvoldoende van kwaliteit. Heel vaak zijn het niet of te beperkt documenteren, het ontbreken van architectuur en het prioriteren volgens de waan van de dag uitingen van deze valkuil. Deze ontstaat vaak als in plaats van de balans tussen de waarden in het Agile Manifesto doorslaat richting de kant die Agile belangrijker acht. Een van de oplossingen is het DevOps gedachtengoed, waarin Operations vanaf een vroeg stadium wordt meegenomen, zodat de zaken die voor hen van belang zijn ook voldoende aandacht krijgen. Ook het inzetten van ervaren “Agilisten” helpt om de balans goed te krijgen en te houden.

Agile als dwangbuis

Iedereen is op cursus geweest, tooling en proces zijn ingericht. Langzaam ebt het startersenthousiasme weg en wordt het “business as usual”. Het proces draait, en toch loopt het niet soepel. Dit is een van de lastigste valkuilen. Agile is flexibel, vraagt om een continue feedback loop (ook in lijn met het Lean gedachtengoed) en biedt ruimte voor organisatie specifieke aanpassingen maar dit gebeurt in de praktijk te weinig. Uiteindelijk moeten alle betrokkenen ook zelf blijven nadenken en moet Agile meer “in de geest” dan “naar de letter” worden ingezet. Dit zelf nadenken moet inslijten in de cultuur en vergt goede coaching. En ten slotte zal, als het niet anders kan, ook gekeken moeten worden of Agile bij iedereen past. Dat vraagt soms wat wisselingen in het team.

Agile In Name Only

Met één of meerdere valkuilen in de uitvoering van Agile kan het geheel verzanden en is de organisatie alleen nog op papier Agile. Als men dat eenmaal beseft zijn er gelukkig voldoende mogelijkheden om al dan niet met wat hulp toch het uiteindelijke doel te bereiken: hogere klantwaarde en flexibiliteit. Dus het is goed om je te realiseren dat ook voor een Agile implementatie geldt: eerst denken en dan pas doen.