Het schaap met de vijf poten

De rol of de titel?

“Wat is het verschil tussen een projectmanager en een programmamanager?”, vroeg een collega laatst. Het was niet de eerste keer dat deze vraag aan mij gesteld werd, en ik wist zeker dat dit ook niet de laatste keer zou zijn. In de loop der jaren is het er qua projectrollen en titels zeker niet eenvoudiger op geworden. Met de toename van nieuwe agile en projectmethodieken zijn er ook veel nieuwe rollen en titels bij gekomen. “Het is een bont allegaartje van titels en rollen”, hoorde ik een stakeholder tijdens een stuurgroep roepen. “Waar zijn die rollen nu allemaal goed voor, leveren ze echt waarde voor een project of het resultaat?”.

 

Het is oktober, en de herfstvakantie is net afgelopen. Ik rij terug naar huis. Zonet had ik een gesprek van een uur met een potentiële opdrachtgever. De telefoon gaat, vandaag rij ik maar even niet ‘mono’. “Hi schat, hoe ging het?” hoor ik aan de andere kant van de lijn. Kort antwoord ik, “Goed”. Het was inderdaad een fijn gesprek geweest. “En, weet je nu wat je moet doen?”, vervolgde mijn vrouw. “Ja, in de basis wel”, was mijn bescheiden antwoord. “Alleen denk ik dat het niet bij één rol blijft”, vervolgde ik. “Wat bedoel je?” zei ze…

Het is drie maanden later, inmiddels ben ik begonnen aan mijn opdracht. Uiteraard stonden de eerste weken in het teken van de organisatie leren kennen. Ik had de opdrachtgever meegegeven wat mijn aanpak was om zo snel mogelijk productief en inzetbaar te zijn. Klassiek geschoold in projectmanagement begon ik met het creëren van overzicht. Deze aanpak hielp ook mijn opdrachtgever, want hij kon daardoor de opdrachtformulering en mijn rol, of beter gezegd mijn rollen, beter aanscherpen. Hij liet mij een Powerpoint zien met diverse slides waarop organigrammen stonden. Daarop stond mijn naam met daarachter meerdere titels. Ik las ze hardop aan mezelf voor, “Transitiemanager, Cut-over manager en Post-development manager”. Er was er nog één, want in sommige sheets stond ook nog dat ik een programmamanager was. Misschien kwam dat wel omdat ik op meerdere projecten en voor meerdere landen tegelijkertijd werkte. Dit in tegenstelling tot een projectmanager die vaak op één project zit. Met al deze titels en rollen op zak voelde ik mij nu het schaap met de vijf poten. “Vind je dat niet erg?”, vroeg mijn vrouw. “Nee, want de rollen zijn door mijn opdrachtgever duidelijk aan me uitgelegd en wat ik moet doen bevalt me wel”.

Ondertussen begrijp je als lezer nu mijn grootste uitdaging, want wat zet ik nu in vredesnaam onderaan een e-mail? Ik besloot m’n titel in mijn signatuur leeg te laten en alleen mijn naam te laten staan. Waarom? Omdat na een korte enquête bij het koffiezetapparaat niemand mij echt kon vertellen wat deze titels eigenlijk betekenden. In meetings waarin ik mezelf moest voorstellen besloot ik ook bewust mijn titels niet te benoemen, maar gaf ik wel duidelijk aan wat ik voor hen kon betekenen, wat mijn rol was. Wat mij opviel was dat er eigenlijk niemand naar mijn titel vroeg, het enige wat telde was wat ik voor hen kon betekenen.

De tijd verstreek en de opdrachtgever vroeg of ik zijn rol wilde waarnemen tijdens zijn vakantie, althans een gedeelte van zijn rol. “Ik wil graag dat je de escalatiemanager bent tijdens mijn afwezigheid”. Als externe medewerker vond ik dit een compliment en aanvaardde deze rol zonder te aarzelen. In mijn ogen is dit een belangrijke organisatorische rol, omdat je dan de persoon bent naar wie mensen toe gaan als het goed mis gaat. Ondanks dat de rol belangrijk is, kent deze rol geen echte bedrijfstitel. Toch heeft bijna elke organisatie één of meerdere escalatiemanagers, maar ze dragen meestal andere titels. Wellicht komt het door de negatieve associatie, per slot van rekening vermijden we liever escalaties, toch?

Tijdens een diner met een goede vriend die ook projectmanager was, maar dan in de bouwsector, kwam het onderwerp over titels en rollen ook op tafel. “In de bouw hebben we geen scrum masters, weet je waarom niet?”. Er viel een korte stilte. “Geen idee?”, antwoorde ik. “Omdat onze meewerkende voormannen geen idee hebben wat een scrum master doet”, zei hij lachend. Hij zag dat ik het nog niet helemaal begreep. “Zoek maar op wat een voorman doet.”, zei hij toen. Snel Googelde ik de rol van ‘voorman’ op. Na het lezen van het eerste resultaat wat de zoekmachine op het scherm toverde moest ik glimlachen…

Google toonde als eerste een willekeurige vacature voor (Meewerkend) voorman:

  • Je stuurt een team aan tussen 5 en 15 productiemedewerkers en operators.
  • Je motiveert en coacht jouw team om dagelijks hun doelen te behalen.
  • Je houdt overzicht en controleert op voortgang, goed verloop en kwalitatief resultaat van het proces en het goed functioneren van machines.
  • Je overlegt met shiftleaders over prioritering in geval van speciale klantverzoeken en over de inzet van de technische dienst in het geval van storingen.
  • Je bent verantwoordelijk voor een schone, opgeruimde en veilige afdeling.

Tijdens het nagerecht vertelde ik ook over mijn titels en rollen. Waarop mijn tafelgenoot me verbaasd aankeek en zei, “Die rollen die je nu hebt gekregen, verschillen die nu echt in taken en verantwoordelijkheden?”. “Ja en nee”, antwoorde ik. Hij keek me schaapachtig aan, “dat moet je me toch even uitleggen?”. Wat volgde was een kort verhaal waarin ik vertelde dat er inderdaad overlap zat in de taken, maar dat ik als transitiemanager de focus voornamelijk leg op het verbinden, motiveren en inspireren van mensen. Met als doel dat zij hun nieuwe taken beter begrijpen en accepteren. Een strategische rol, want als je dit niet doet of hiermee te laat begint, dan kan dit het resultaat van het programma of project negatief beïnvloeden. De rol van cut-over manager was tactisch. De focus ligt veel meer op de processen binnen de laatste fases van het programma. In deze tijdelijke rol moet ik zorgen dat de overgang van de projectrealisatie naar het in beheer nemen van de nieuwe IT-omgeving door de organisatie soepel verloopt. De rol van post-development manager is een vrij operationele rol, wellicht het meest vergelijkbaar met die van product-owner, waarbij je bijdraagt aan de doorontwikkeling van het product. “Snap je het een beetje?”, vroeg ik. “Ja, dus je begeeft je op alle niveaus binnen de organisatie, denkt mee met je afdeling en steekt ook nog eens de handen uit de mouwen”. Dat vond ik eigenlijk wel een mooie samenvatting en we bestelde nog een cappuccino om het diner af te sluiten.

Ondertussen loopt mijn opdracht door en ziet het er naar uit dat ik ook een nieuwe rol zal gaan spelen tijdens en na de hypercare periode van het programma. Onder welke titel dat zal zijn weet ik nog niet, maar dat interesseert mij eigenlijk ook niet zolang de invulling van mijn rol maar duidelijk is. En als je me toch wilt vangen in één rol en één titel dan ben ik dus een eigenlijk gewoon een resultaatmanager, en daar geniet ik elke dag weer van!

Wat vindt u nu eigenlijk van alle die rollen en titels? Praat mee tijdens of op ons…

Blogdetails

05-05-2023
Artikelen
  • Tim Bosch

    Projectmanager

    Pragmatische gedreven ingestelde programma- en projectmanager. Bruggenbouwer tussen IT en Business. Creëert overzicht, geeft inzicht en biedt uitzicht om te komen tot het gewenste eindresultaat.

    Meer over Tim Bosch

  • Tim Bosch

Wil je meer weten?

We vertellen je graag meer over onze aanpak van het succesvol managen van projecten en programma’s.

Bel ons op 088 266 28 70 Stuur ons een bericht