De duivelsdriehoek, imago en veiligheid

De aloude duivelsdriehoek geldt natuurlijk ook voor projecten in GWW-projecten. Tijd, geld en kwaliteit vormen de punten van de driehoek. Trekken aan één punt, betekent praktisch altijd inleveren op één of beide andere punten. Als bijvoorbeeld besloten wordt dat het eindresultaat sneller moet worden opgeleverd, gaat dit in het algemeen meer kosten en/of er wordt op kwaliteit ingeleverd.

 

Imago en veiligheid

Je zou imago en veiligheid kunnen zien als onderdeel van kwaliteit. GWW-projecten worden echter uitgevoerd in opdracht van een overheidsorganisatie. Voor een overheidsorganisatie zijn imago en veiligheid aspecten van kwaliteit waaraan in het overleg met de opdrachtgever niet te tornen valt. Hiermee krijgen ze toch een eigen status. Het zijn in de praktijk wel twee heel verschillende aspecten. Op veiligheid kun je heel hard sturen, op basis van concrete eisen en randvoorwaarden. Voor imago geldt dat je wel kunt proberen te sturen, maar dat elke onaangename verrassing ook direct een deuk kan aanrichten in het imago. En een deuk in het imago zorgt dan weer voor het verlagen van de acceptatiegraad van een projectresultaat. Hieronder zijn de aspecten veiligheid en imago ieder afzonderlijk aangestipt.

Veiligheid als kader

Hoe de duivelsdriehoek ook wordt ingericht, veiligheid staat altijd voorop. Er is geen zinnig mens die ten gunste van één of meer van de drie hoeken een concessie doet aan veiligheid. Dit geldt zowel voor de veiligheid tijdens het project als voor het projectresultaat. Bijvoorbeeld: het werk aan de weg moet veilig worden uitgevoerd en de aangelegde of aangepaste weg moet veilig zijn voor het verkeer.

Er gelden bij GWW-projecten algemene veiligheidseisen, vastgelegd in de Veiligheids Checklist Aannemers (VCA). Medewerkers op GWW bouwterreinen dienen ook een geldig VCA diploma te bezitten. Dit is een eerste vereiste om ongelukken tijdens de werkzaamheden te voorkomen. Voor wegen, tunnels, viaducten en bruggen gelden ook standaarden waaraan voldaan moet worden om ongelukken in het verkeer te voorkomen. Deze beide maatregelen vormen de basis. Voor projecten aan bijvoorbeeld tunnels en bruggen is echter meer nodig.

Veiligheid boven alles

Bij aanvang van een project, nog voordat het ontwerp en de realisatie start, wordt een integraal veiligheidsplan (IVP) opgesteld. Hierin worden de randvoorwaarden vastgelegd voor de uitvoering van de werkzaamheden én voor het resultaat daarvan. Er wordt heel concreet vastgelegd op basis waarvan besluiten worden genomen. Dit zijn de zogenaamde BTO-keuzes, waarbij BTO staat voor Bouwkundig, Technisch en Organisatorisch. De BTO-keuzes worden opgenomen in het IVP.

Voorbeelden van BTO-keuzes zijn:

  • Ingrijpende werkzaamheden aan de weg kunnen het best in de nacht worden uitgevoerd om de verkeershinder te verminderen. Echter, als de werkzaamheden vele nachten vergen, is de impact op de mensen die de werkzaamheden moeten uitvoeren groot en kan het de gezondheid schaden. Er dient hier een werkwijze te worden gekozen die de minste risico’s oplevert. Dit kan eventueel resulteren in extra verkeershinder tijdens de werkzaamheden.
  • Bij het werken in een tunnelbuis wordt in het algemeen de tunnelbuis afgesloten. Voor het openbaar vervoer en voor nood- en hulpdiensten kan dit een grote belemmering zijn. Indien echter bijvoorbeeld één rijstrook open wordt gesteld voor busvervoer en/of nood- en hulpdiensten, moeten dan wel weer voldoende maatregelen worden getroffen om gevaar voor de medewerkers in de tunnelbuis te voorkomen.

Gedurende het project, zowel tijdens het ontwerp als tijdens de realisatie, kunnen aanvullende BTO-keuzes noodzakelijk zijn.

Te allen tijde geldt: veiligheid staat bovenaan. Alle punten uit de duivelsdriehoek zijn hieraan ondergeschikt. In het algemeen geldt dat de variabelen hier tijd en geld zijn. Door hierover vooraf goed na te denken en de overwegingen vast te leggen in het integraal veiligheidsplan is deze extra tijd en geld ingecalculeerd in het projectbudget.

Imago als zorgenkind

Waar hard op de eisen met betrekking tot veiligheid kan worden gestuurd, is dat voor het image van het project en de opdrachtgever veel lastiger. Als op het gebied van veiligheid en/of op 1 van de punten van de duivelsdriehoek iets mis gaat, gaat dit ook altijd ten koste van het imago. Als het imago eenmaal wordt geschonden is dat heel moeilijk te herstellen. De opgelopen schade in gedurende het gehele project en vaak nog in projecten daarna een blok aan het been van de opdrachtgever. Bij elke volgende stap in het project en bij volgende projecten zal telkens extra bewijskracht nodig zijn om het vertrouwen te herwinnen en het imago op te vijzelen.

Geen imagoschade oplopen

Het is dus zaak geen imagoschade op te lopen. Maar hoe doe je dit? Het belangrijkste is: zeg wat je gaat doen en leg uit waarom. Doe vervolgens wat je hebt gezegd. Dit klinkt eenvoudig. En in veel gevallen is dit ook zo als je ook zelf heel goed van tevoren nadenkt, goede risicoanalyses uitvoert, maatregelen definieert en voorbereidt en voldoende ruimte inbouwt in het budget en de planning. Om zo mogelijke issues tijdig te signaleren en maatregelen uit te voeren.

In de planning en budgettering is dus extra ruimte nodig. Tijd en geld dat wellicht en hopelijk niet nodig blijkt. We vragen onze opdrachtgever dus om extra geld: het is belangrijk om de opdrachtgever duidelijk te maken dat we dit vooral in diens belang doen. Het is tenslotte vooral het imago van de opdrachtgever dat op het spel staat.

De duivelsdriehoek laat zich wel managen. Veiligheid vergt veel aandacht, maar dan kan ook dat goed georganiseerd worden. Het imago van een project laat zich veel moeilijker sturen: je kunt dit nog zo goed doen, dat is echter nog geen garantie voor succes.

Profiel Wim Schuurmans

Tientallen jaren heb ik gewerkt als projectmanager op het snijvlak van Business en ICT. Door toeval ben ik nu sinds een jaar of 6 ingezet op project- en contract management van Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW) projecten. Hierbij heb ik me positief verbaasd over de professionaliteit van de projectenorganisatie. Een ingebakken professionaliteit. Misschien niet voor iedereen verrassend, maar voor mij toch reden een aantal van die waarnemingen te delen.

Dit artikel maakt deel uit van een serie van in totaal 12 artikelen:

  1. Integrale Project Management Teams
  2. Systeemgerichte Contract Beheersing
  3. Risico Management als leidraad
  4. Deterministische en Probabilistische planning
  5. Project Start-ups en Project Follow-ups
  6. Prestatie Verklaringen
  7. Verificatie en Validatie
  8. Systems Engineering
  9. De duivelsdriehoek, imago en veiligheid
  10. Het belang van software(testen) in tunnels en bruggen
  11. De organisatiematrix
  12. Minder mensen / meer werk

Blogdetails

25-10-2018
Artikelen
  • Wim Schuurmans

    Senior Project- en Programmamanager

    Een verfrissende aanpak en een optimaal resultaat. Kunnen, willen en durven zit in zijn genen. Haalt het beste in mensen naar boven en blijft continu alert op risico's, kansen en mogelijke verbeteringen. Zijn ervaring biedt toegevoegde waarde voor elke organisatie.

    Meer over Wim Schuurmans

  • Wim Schuurmans

Wil je meer weten?

We vertellen je graag meer over onze aanpak van het succesvol managen van projecten en programma’s.

Bel ons op 088 266 28 70 Stuur ons een bericht